Narcisme

Narcisme – Wat is het?
Narcisme draait om een overdreven bewondering voor de eigen lichamelijke of geestelijke kenmerken. De term narcisme komt oorspronkelijk uit de Griekse mythologie. Narcissus, een knappe jongeman, raakte verliefd op zijn eigen spiegelbeeld in een vijver en werd veranderd in een narcisbloem. Deze verregaande bewondering voor de eigen persoon resulteert in egoïsme, met een obsessie voor het eigen lichaam. Hoewel sommige kenmerken niet exclusief bij narcisme horen, vormen ze een aanwijzing voor wat er achter een masker van extreme zelfverzekerdheid schuilgaat – een heel kwetsbaar zelfbeeld. Narcisten lijden vaak aan egoïsme, ijdelheid, jaloezie en een gebrek aan empathie en sympathie.

Ongeveer 1 procent van de bevolking lijdt aan de een of andere vorm van narcisme. Narcistische persoonlijkheidsstoornissen bevinden zich aan het uiterste uiteinde van het menselijke psychologische spectrum. Van degenen die behandeling zoeken voor zo’n stoornis, is 75% man. Maar er zijn veel meer mensen die narcistische trekjes vertonen dan mensen bij wie zo’n stoornis vastgesteld wordt. Narcisme komt overal voor, ongeacht ras, genetische opmaak of levensomstandigheden. Leeftijd speelt geen rol en dit negatieve gedrag kan zich uiten als een voorbijgaande fase of als een permanente narcistische persoonlijkheidsstoornis.

Narcisme – Wat is het effect van 'social media'?
Wanneer ze te vaak gebruikt worden, kunnen social media zoals Twitter en Facebook leiden tot narcisme. Studies hebben aangetoond dat overmatig gebruik of overdadige zelfpromotie via social media narcisme kan kweken. Als je op social media vertrouwt om jezelf in de schijnwerpers te zetten of aandacht te zoeken, kan narcisme zich ontwikkelen.

"Voor mensen met narcistische karaktertrekjes… zijn social media netwerken doeltreffende manieren om zichzelf te promoten. Online kunnen ze hele legers vage kennissen verzamelen, de foto’s kiezen waar ze het leukst of mooist op staan en door uitspraken en beschrijvingen over zichzelf een overtuigend persoonlijk verhaal neerzetten."¹

Narcisme – Wat zegt de Bijbel erover?
In het verleden werd nadruk gelegd op schadelijk gedrag zoals depressie, de neiging tot misbruik en eetstoornissen – allemaal het gevolg van een lage eigendunk. Maar nu is er een algemene trend richting “teveel” eigendunk, oftewel narcisme. Wie van zichzelf houdt gaat dingen zeggen als: “Als ik de baas was van de wereld, zou alles beter zijn” en “Ik kan mijn leven leiden zoals ik wil.” Bijbels gezien is narcisme gewoon egoïsme. En als je daar niets aan doet, leidt die obsessie tot breuken in persoonlijke relaties, al lijk je aan de buitenkant emotioneel “kogelvrij”.

Filippenzen 2:3 bespreekt de ware natuur van narcisme. “Handel niet uit geldingsdrang of eigenwaan, maar acht in alle bescheidenheid de ander belangrijker dan uzelf.” Met een nederige gemoedstoestand bezie je anderen als mensen die een voorkeursbehandeling waardig zijn. Een narcist beschouwt zichzelf als het middelpunt van het universum en heeft geen achting voor de waarde van het leven van anderen. Hij neemt zelfs Gods plaats in op de troon van zijn leven. Zijn leven wordt al gauw volledig rusteloos. “Maar als u zich laat beheersen door bittere jaloezie of egoïsme... vieren wanorde en allerlei kwaad hoogtij” (Jakobus 3:14-16).

Er is hulp voor narcisten en voor iedereen die te kampen heeft met problemen aangaande hun zelfbeeld of eigenwaarde. In plaats van te zwelgen in een vijver die gevuld is met ons eigen vervormde spiegelbeeld, kunnen we aanvaarden dat we naar Gods beeld geschapen zijn... welke weerslag God op ons heeft. “Hoe rijk zijn Uw gedachten, God, hoe eindeloos in aantal, ontelbaar veel, meer dan er zandkorrels zijn. Ontwaak ik, dan nog ben ik bij U” (Psalm 139:17-18). God waardeert ons enorm. Door onze zelfgerichtheid te laten gaan, kunnen we bevatten hoe zeer God ons koestert. De psalmschrijver, David, overdacht de plaats van de mens als Gods vertegenwoordiger voor de hele schepping. “Wat is dan de sterveling dat U [God] aan hem denkt, het mensenkind dat U naar hem omziet? U hebt hem bijna een god gemaakt, hem gekroond met glans en glorie” (Psalm 8:5-6).

Jezus Christus, Gods Zoon, kwam in alle nederigheid naar de aarde, en deed afstand van Zijn Goddelijke natuur. Jezus ontledigde Zichzelf en legde Zijn heerlijkheid af. “Hij[Jezus]Die de gestalte van God had, hield Zijn gelijkheid aan God niet vast, maar deed er afstand van. Hij nam de gestalte aan van een slaaf en werd gelijk aan een mens… Hij heeft Zich vernederd…" (Filippenzen 2:6-8). Door de kracht van Jezus die in ons leeft, wordt ons zelfbeeld het beeld van het karakter van Christus, en worden wij getransformeerd.

Leer meer!